Wskazówki dla nauczycieli różnych przedmiotów dotyczące dostosowania wymagań edukacyjnych do ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Uczeń, u którego stwierdzono dysleksję, dysortografię, dysgrafię może mieć trudności w nauce RÓŻNYCH przedmiotów. Przyczyny tych trudności wynikają między innymi z:
- zaburzeÅ„ percepcji sÅ‚uchowej – obniżenie zdolnoÅ›ci do przyswajania wiedzy drogÄ… sÅ‚uchowÄ…, trudnoÅ›ci w analizie i syntezie mowy, sÅ‚abej koncentracji sÅ‚uchowej, sÅ‚abej uwagi sÅ‚uchowej, sÅ‚abej pamiÄ™ci sÅ‚uchowej;
- zaburzeÅ„ percepcji wzrokowej i wzrokowo-przestrzennej – sÅ‚aba pamięć wzrokowa, sÅ‚aba koncentracja uwagi wzrokowej: trudnoÅ›ci w zapamiÄ™taniu i odtwarzaniu ksztaÅ‚tów graficznych – liter, cyfr, symboli), trudnoÅ›ci w orientacji w schemacie ciaÅ‚a oraz w orientacji przestrzennej, w rozpoznawaniu figur, bryÅ‚, w zapamiÄ™taniu obrazów wzrokowych wyrazów, orientacji na mapie, itp.;
- słabej koordynacji słuchowo-wzrokowo-ruchowej, niskiej sprawności manualnej.
1. Posadzić ucznia w ławce blisko tablicy, by móc obserwować, czy prawidłowo przepisuje z tablicy, w razie potrzeby zwrócić uwagę na błędy i pomóc w ich poprawie, gdyż może on mieć trudności z poprawnym przepisywaniem z tablicy.
2. Uwzględnić trudności w opanowaniu materiału pamięciowego:
· naukÄ™ wierszy, wzorów, definicji, dat, itp. rozÅ‚ożyć w czasie;
· opanowanie umiejÄ™tnoÅ›ci liczenia w pamiÄ™ci (rachunek pamiÄ™ciowy) rozÅ‚ożyć w czasie i czÄ™sto utrwalać;
· nie dyskwalifikować prac pisemnych z matematyki, fizyki, chemii za bÅ‚Ä™dy rachunkowe, jeÅ›li tok rozumowania jest prawidÅ‚owy.
3. Nie wyrywać ucznia do natychmiastowej odpowiedzi (dać mu krótki czas na zastanowienie się),gdyż może on mieć trudności z szybkim przypomnieniem sobie dat, nazw, reguł, definicji, wzorów, tekstu wiersza, nazw przypadków, nazw części mowy i zdania, nazw miesięcy a także słówek i zwrotów z języka obcego.
4. Uwzględniać trudności niektórych uczniów w poprawnym zapisie liczb tj. przestawianie niektórych cyfr, np. 12 i 21, opuszczanie cyfr, np. 1001 i 101, mylenie cyfry 3 i E, nieprawidłowe podpisywanie cyfr w trakcie wykonywania pisemnych działań matematycznych.
5. Uwzględniać trudności ucznia w czytaniu:
· w trakcie rozwiÄ…zywania zadaÅ„ tekstowych z matematyki, fizyki, chemii, sprawdzić, czy uczeÅ„ zdążyÅ‚ przeczytać tekst zadania i czy prawidÅ‚owo zrozumiaÅ‚ treść (sÅ‚aba technika czÄ™sto utrudnia rozumienie tekstu);
· w trakcie sprawdzianów należy zwiÄ™kszyć ilość czasu potrzebnego na rozwiÄ…zanie zadania lub dać uczniowi wczeÅ›niej do rozwiÄ…zania w domu zadania o podobnej treÅ›ci;
· w trakcie samodzielnej pracy sprawdzić, czy uczeÅ„ prawidÅ‚owo przeczytaÅ‚ i zrozumiaÅ‚ instrukcjÄ™;
· nie wymagać, by uczeÅ„ czytaÅ‚ gÅ‚oÅ›no przy caÅ‚ej klasie;
· czytanie lektur szkolnych lub innych opracowaÅ‚ rozÅ‚ożyć w czasie;
· pozwoli? na korzystanie z książek, do których doÅ‚Ä…czone sÄ… taÅ›my z nagraniem tekstów.
6. Nie obniżać ocen z prac pisemnych za niski poziom graficzny pisma:
· w razie niemożliwoÅ›ci odczytania fragmentów pracy odpytać ucznia ustnie;
· pozwolić uczniowi pisać w zeszycie drukiem (bez Å‚Ä…czenia liter) a obszerniejsze prace domowe na komputerze;
· nie zalecać przepisywania zeszytu w przypadku nieczytelnych notatek bÄ…dź wówczas, gdy zeszyt sprawia wrażenie niestarannego.
7. Nie obniżać ocen za błędy ortograficzne z różnych przedmiotów nauczania, jednak starać się, by uczeń opanował poprawną pisownię podstawowych pojęć z każdego przedmiotu poprzez podanie uczniom z każdego przedmiotu wykazu najważniejszych pojęć, których pisownię powinni opanować.
8. Mobilizowanie ucznia do pracy, nie posądzanie ucznia o lenistwo, jeśli praca nad poprawnością zapisu trwa długo.
9. Z języka polskiego zróżnicować ocenę za prace pisemne tak, by błędy ortograficzne nie dyskwalifikowały całości pracy. Poprawność ortograficzną oceniać jakościowo. Ustalić sposób poprawy błędów, czuwać nad wnikliwą poprawą błędów ortograficznych przez ucznia. Oceniać poprawność i sposób wykonania poprawy.
10. Dać uczniowi czas na przygotowanie się do pisania dyktanda poprzez podanie mu do opracowania trudniejszych wyrazów, a nawet wybranych zdań, które wystąpią w dyktandzie. W razie dużych trudności można dać uczniowi tekst dyktanda z lukami, w które uczeń wpisuje brakujące i wcześniej dokładnie opracowane wyrazy. Zadbać, by uczeń po zapisaniu dyktanda opracował cały tekst samodzielnie. Stosować należy dużo ćwiczeń w przepisywaniu i pisaniu z pamięci wzrokowej.
11. Uwzględniać trudności niektórych uczniów dotyczące rozumienia i werbalizacji stosunków przestrzennych i czasowych, które mogą przejawiać się na lekcjach:
· geometrii – różnicowanie, przeksztaÅ‚canie figur i bryÅ‚ geometrycznych, stosowanie wzorów, obliczanie pól powierzchni i objÄ™toÅ›ci, itp.;
· geografii – okreÅ›lanie kierunków przestrzennych, orientacja na mapie;
· wychowania fizycznego – reagowanie na komendy typu „w prawo zwrot’, „w lewo zwrot”, itp.;
· jÄ™zyka polskiego – trudnoÅ›ci w ustnym i pisemnym redagowaniu opisów, opowiadaÅ„, przebiegu akcji, ustalaniu kolejnoÅ›ci zdarzeÅ„;
· historii – trudnoÅ›ci jak w jÄ™zyku polskim.
12. Tak organizować pracÄ™ ucznia w trakcie lekcji, by w momencie obniżenia jego koncentracji uwagi mobilizować ucznia do aktywnoÅ›ci, gdyż skÅ‚onność do dekoncentracji jest charakterystyczna dla wielu uczniów z dysleksjÄ…. Nie zawstydzać ucznia uwagami w stylu „znowu myÅ›lisz o niebieskich migdaÅ‚ach”, „powtórz co przed chwilÄ… powiedziaÅ‚am”, itp.
13. Zróżnicować formy sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów tak, by ograniczyć ocenianie tylko na podstawie pisemnych odpowiedzi ucznia. Odpytywać z ławki, często oceniać prace domowe.
14. Uwzględniać trudności ucznia w nauce języków obcych : w mówieniu, czytaniu, pisaniu, zapamiętywaniu słówek i zwrotów.
15. Stwarzać możliwość częstego powtarzania i utrwalania wiadomości i umiejętności.
Opracowanie:
Anna Kuranda-Korczyńska
ŹródÅ‚o: „HejnaÅ‚ OÅ›wiatowy” Nr 5 z 2011r.
Powrót
