Normalna czcionka Powiêkszona czcionka Du¿a czcionka Wysoki kontrast

Pojęcia stosowane w opiniach

Dysleksja


SÅ‚owniczek
pojęć i sformułowań spotykanych w opiniach i orzeczeniach
poradni psychologiczno – pedagogicznej
Opracowanie: Anna Kurańda-Korczyńska

Ocena rozwoju poznawczego

Funkcje poznawcze – zespóÅ‚ procesów, dziÄ™ki którym odbieramy informacje z otoczenia oraz zauważamy stosunki miÄ™dzy nimi. ObejmujÄ…: pamięć, uwagÄ™, wrażenia i spostrzeżenia wzrokowe, sÅ‚uchowo-jÄ™zykowe, dotykowe, kinestetyczne, orientacjÄ™ w schemacie ciaÅ‚a i kierunkach w przestrzeni.

Inteligencja pÅ‚ynna – wrodzona, zdeterminowana biologicznie.

Inteligencja skrystalizowana – zdeterminowana doÅ›wiadczeniem nabytym w toku rozwoju.

Rozumienie przestrzenne – obrazowe.

ZdolnoÅ›ci wzrokowo – przestrzenne – zdolnoÅ›ci oparte o umiejÄ™tnoÅ›ci wytworzenia w umyÅ›le reprezentacji umysÅ‚owej przedmiotu i dokonywania na wytworzonym modelu przeksztaÅ‚ceÅ„ przestrzennych a także rozumienia relacji „część – caÅ‚ość” spostrzeganego wzoru graficznego.

Uwaga selektywna - zdolność do świadomego kierowania uwagi na to, co istotne w danym momencie.

TrwaÅ‚ość uwagi – koncentracja uwagi na danej aktywnoÅ›ci przez czas niezbÄ™dny do prawidÅ‚owego wykonania zadania. Jeżeli uwaga jest chwiejna, uczeÅ„ szybko siÄ™ rozprasza i trudno jest mu skupić siÄ™ na jakimÅ› obiekcie, zjawisku, a jego dziaÅ‚anie staje siÄ™ maÅ‚o skuteczne.

Rozumowanie pojÄ™ciowe – umiejÄ™tność klasyfikacji obiektów.

Poziom intelektualny (umysÅ‚owy) – ocena funkcjonowania podstawowych zdolnoÅ›ci werbalnych (sÅ‚owno-pojÄ™ciowych) oraz niewerbalnych (wykonawczych) dokonywana za pomocÄ… standaryzowanych testów inteligencji.

MyÅ›lenie przez analogiÄ™ – polega na formuÅ‚owani wniosków na temat danej sytuacji na podstawie podobnej, znanej sytuacji, wyciÄ…ganiu wniosków z podobieÅ„stw miÄ™dzy przedmiotami, sytuacjami.

MyÅ›lenie przyczynowo – skutkowe – umiejÄ™tność wskazywania nastÄ™pstw okreÅ›lonych sytuacji, wyszukiwania przyczyn pewnych stanów rzeczy, porzÄ…dkowania zdarzeÅ„, np. w ukÅ‚adaniu historyjek obrazkowych.

Integracja percepcyjno-motoryczna – prawidÅ‚owy rozwój procesów poznawczych, wspóÅ‚dziaÅ‚ajÄ…cy z czynnoÅ›ciami ruchowymi, np. przy pisaniu ze sÅ‚uchu: uwaga, analiza i synteza wzrokowa i sÅ‚uchowa oraz ruch rÄ™ki piszÄ…cej; prawidÅ‚owy przebieg czynnoÅ›ci pisania i czytania możliwy jest dziÄ™ki prawidÅ‚owemu rozwojowi funkcji wzrokowych, sÅ‚uchowych, jÄ™zykowych i ruchowych oraz ich prawidÅ‚owemu wspóÅ‚dziaÅ‚aniu.

Integracja sensoryczna – proces odbierania i przetwarzania przez ukÅ‚ad nerwowy informacji ze wszystkich zmysÅ‚ów (z ciaÅ‚a i Å›rodowiska) pozwalajÄ…cy na efektywne wykorzystanie ich np. podczas nauki, zabawy, czynnoÅ›ci dnia codziennego, funkcjonowaniu spoÅ‚ecznym.

Koordynacja wzrokowo-ruchowa – zharmonizowanie funkcji wzrokowych i ruchowych (manipulacyjnych), wspóÅ‚praca rÄ™ki i oka.

Tempo uczenia siÄ™ wzrokowo – ruchowego – to prÄ™dkość, z jakÄ… dziecko potrafi odtworzyć prezentowane wzory graficzne. Wymaga ona od dziecka sprawnego spostrzegania i zapamiÄ™tywania elementów graficznych, a nastÄ™pnie przetwarzania go na ruch rÄ™ki. W zadaniu mierzÄ…cym tempo uczenia siÄ™ wzrokowo – ruchowego istotna jest również wytrzymaÅ‚ość dziecka oraz skupienie uwagi. Niskie tempo tej zdolnoÅ›ci może oznaczać trudnoÅ›ci w prawidÅ‚owym spostrzeganiu i zapamiÄ™tywaniu bodźców wzrokowych lub przeÅ‚ożenia bodźca na ruch rÄ™ki, trudnoÅ›ci w skupieniu uwagi i mÄ™czliwość dziecka. Dobre tempo uczenia siÄ™ wzrokowo – ruchowego pozwala przypuszczać, że dziecko bÄ™dzie dobrze przyswajać to, co czÄ™sto odwzorowuje, np. przepisuje.

Pamięć mimowolna (mechaniczna) – zdolność do przyswajania wiedzy w sposób nieuÅ›wiadomiony, mimowolny, bez celowego wysiÅ‚ku.

Pamięć sekwencyjna – zdolność do przyswajania, utrwalania i przypominania sekwencji cyfr, nazw (np. pory roku, dni tygodnia).

Pamięć wzrokowa – zdolność do utrwalania i przypominania informacji podanej w formie wizualnej (czyli zapamiÄ™tywanie spostrzeżeÅ„ wzrokowych, zdolność do wzrokowego uczenia siÄ™) i dziÄ™ki temu przyswajania wiedzy.

Pamięć sÅ‚uchowa – zdolność do utrwalania i przypominania informacji dźwiÄ™kowej (zapamiÄ™tywanie spostrzeżeÅ„ werbalnych i niewerbalnych, zdolność do uczenia siÄ™ sÅ‚uchowego) i dziÄ™ki temu przyswajania wiedzy.

Pamięć bezpoÅ›rednia – zdolność do zapamiÄ™tania i natychmiastowego odtworzenia spostrzeganego wzrokowo lub sÅ‚uchowo materiaÅ‚u.


Pamięć fonologiczna –
zdolność do zapamiętywania i prawidłowego odtwarzania kolejności głosek w wyrazach.

Pamięć operacyjna – zdolność do przyswajania, utrwalania i przypominania okreÅ›lonych operacji czy dziaÅ‚aÅ„ utrzymywanych w pamiÄ™ci.

Pojemność pamiÄ™ci – okreÅ›la stosunek iloÅ›ci zapamiÄ™tanych i prawidÅ‚owo odtworzonych informacji do iloÅ›ci informacji podanych do zapamiÄ™tania.

Wierność pamiÄ™ci (wzrokowej, sÅ‚uchowej) – okreÅ›la stopieÅ„ identycznoÅ›ci informacji zapamiÄ™tanych z informacjÄ… podanÄ… w formie werbalnej lub graficznej.

Gotowość pamiÄ™ci – zdolność do szybkiego odtwarzania informacji zapamiÄ™tanych.


Rozwój psychoruchowy harmonijny –
caÅ‚ość procesów psychicznych (intelektualnych, orientacyjno-poznawczych oraz motorycznych) rozwijajÄ…cych siÄ™ w sposób harmonijny czyli tak, że nie stwierdza siÄ™ wiÄ™kszych odchyleÅ„ od poziomu typowego dla danego wieku życia.

Rozwój psychoruchowy nieharmonijny – zakÅ‚ócenia tempa rozwoju poszczególnych sfer (procesów orientacyjno-poznawczych oraz motorycznych).

Deficyty rozwojowe (inaczej parcjalne lub fragmentaryczne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego, jeszcze inaczej: dysfunkcje) – opóźnienie rozwoju psychomotorycznego, wolniejsze tempo rozwoju okreÅ›lonych funkcji.

Ocena percepcji wzrokowej i funkcji wzrokowo - ruchowych

Percepcja wzrokowa – zdolność do rozpoznawania i różnicowania bodźców wzrokowych oraz umiejÄ™tność ich interpretowania.

Analiza i synteza wzrokowa – procesy dokonujÄ…ce siÄ™ na poziomie mózgowym obejmujÄ…ce rozkÅ‚adanie na części i scalanie materiaÅ‚u wzrokowego (obrazki, wyrazy) w celu budowania caÅ‚oÅ›ci obrazu.

Zaburzenia percepcji wzrokowej – zaburzenia analizy i syntezy wzrokowej, zaburzenia spostrzegania i różnicowania ksztaÅ‚tów, rejestracji poÅ‚ożenia przestrzennego przedmiotów.

Zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej - brak wspóÅ‚dziaÅ‚ania i zharmonizowania funkcji wzrokowych i ruchowych – manipulacyjnych.

Tempo uczenia siÄ™ wzrokowo-ruchowego – szybkość uczenia siÄ™ pisania symboli graficznych, oparta na koordynacji oka i rÄ™ki, uzależniona od prawidÅ‚owego spostrzegania symboli, prawidÅ‚owej sprawnoÅ›ci ruchowej rÄ…k i silnej lateralizacji.

Zaburzenia orientacji przestrzennej – brak lub nie w peÅ‚ni wyksztaÅ‚cona orientacja w prawej lewej stronie ciaÅ‚a oraz w kierunkach przestrzeni.

Ocena percepcji słuchowej i funkcji słuchowo-językowych

Funkcje sÅ‚uchowo – jÄ™zykowe – zdolnoÅ›ci odbioru dźwiÄ™ków, ich rozpoznawania, różnicowania oraz interpretowania.

Analiza i synteza sÅ‚uchowa– procesy dokonujÄ…ce siÄ™ na poziomie mózgowym obejmujÄ…ce rozkÅ‚adanie na części i scalanie materiaÅ‚u sÅ‚uchowego (dźwiÄ™ki, zdania, sÅ‚owa) w celu budowania caÅ‚oÅ›ci sÅ‚owa.

Åšwiadomość fonologiczna – zdolność do rozróżniania dźwiÄ™ków różniÄ…cych siÄ™ jedynie poszczególnymi gÅ‚oskami.

Percepcja sÅ‚uchowa – zdolność do odbioru dźwiÄ™ków, ich rozpoznawania i różnicowania oraz interpretowania przez odniesienie do poprzednich doÅ›wiadczeÅ„.

Zaburzenia sÅ‚uchu fonemowego – trudnoÅ›ci w postrzeganiu dźwiÄ™ków mowy czyli w odróżnianiu gÅ‚osek i różniÄ…cych je cech dystynktywnych.

Zaburzenia umiejÄ™tnoÅ›ci fonologicznych – trudnoÅ›ci w operowaniu czÄ…stkami fonologicznymi mowy, takimi jak gÅ‚oski, sylaby, logatomy.

UmiejÄ™tnoÅ›ci metafonologiczne – wyksztaÅ‚cona Å›wiadomość dźwiÄ™kowych struktur mowy.

Niskie umiejÄ™tnoÅ›ci metafonologiczne – brak lub sÅ‚abo wyksztaÅ‚cona Å›wiadomość dźwiÄ™kowych struktur mowy.

BezpoÅ›rednia pamięć sÅ‚uchowa – zdolność do natychmiastowego odtworzenia materiaÅ‚u sÅ‚uchowego. Pamięć sÅ‚uchowÄ… bezpoÅ›redniÄ… (tzw. Å›wieży Å›lad sÅ‚uchowy) wykorzystujemy w pisaniu pod dyktando czy zapamiÄ™tywaniu szeregu liczb w odpowiednim szyku (powtarzajÄ…c za kimÅ› numer telefonu, podczas odpytywania z matematyki). Zdolność pamiÄ™ci bezpoÅ›redniej jest ograniczona do kilkudziesiÄ™ciu sekund, potem materiaÅ‚ utrwala siÄ™ w pamiÄ™ci dÅ‚ugoterminowej lub ulega zapomnieniu.

Zaburzenia bezpoÅ›redniej pamiÄ™ci sÅ‚uchowej powodujÄ…, że uczeÅ„ ma trudność z zapamiÄ™taniem dwóch poleceÅ„ jednoczeÅ›nie, zapamiÄ™taniem dÅ‚ugich zdaÅ„ i poprawnym ich zapisaniem podczas notowania wykÅ‚adu na lekcji, ze zrozumieniem wypowiedzi w jÄ™zyku obcym, liczeniem w pamiÄ™ci.

KrótkotrwaÅ‚a pamięć sÅ‚uchowaumiejÄ™tność odtworzenia materiaÅ‚u po krótkim czasie.

Mowa czynna – zdolność generowania wypowiedzi.

Mowa bierna – zdolność rozumienia mowy.

Integracja wzrokowo – sÅ‚uchowa i wydobywanie informacji z dÅ‚ugoterminowej pamiÄ™ci werbalnej – zdolność do nadawania znaczenia wzrokowemu obrazowi znaku.

PseudosÅ‚owa (materiaÅ‚ nielogiczny)– wyrazy sztucznie utworzone, z którymi uczeÅ„ spotyka siÄ™ po raz pierwszy.


Powrót

                                    
INFORMACJA DOTYCZACA PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH   |   POLITYKA PRYWATNOSCI